Toksyna botulinowa – popularnie zwana jadem kiełbasianym – jest bardzo silnie działającą naturalną toksyną powodującą zahamowanie uwalniania acetylocholiny – neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za przekaźnictwo impulsów między nerwami a mięśniami. Toksyna botulinowa działa poprzez blokowanie połączeń między zakończeniami nerwów ,a unerwianymi przez nie mięśniami, czyli blokuje tzw. synapsy nerwowo – mięśniowe. Toksyna wiąże się z błoną presynaptyczną płytki motorycznej i blokuje wydzielanie acetylocholiny, co powoduje, że mięśnie rozluźniają się i zmarszczki na jakiś czas rozprostowywują się. Ten proces wykorzystano w medycynie.
Toksynę botulinową stosuje się w leczeniu zeza, chorób neurologicznych przebiegających z nadmiernym napięciem mięśni, jak również w celu terapii nadmiernej potliwości i likwidacji zmarszczek mimicznych. Podana we wstrzyknięciach działa miejscowo, ale ponieważ włókno nerwowe ma zdolność tworzenia nowych połączeń, efekt terapeutyczny botuliny maleje i zanika po ok. 4-6 miesiącach. Zabieg wówczas powinniśmy powtórzyć.
Wskazania
Preparat ten przeznaczony jest dla osób, które chcą pozbyć się zmarszczek głównie w górnej części twarzy, czyli zmarszczek mimicznych. Są to zmarszczki, które występują często już u bardzo młodych osób, ponieważ związane są z żywą mimiką twarzy. W przypadku zmarszczek bardzo głębokich i mocno utrwalonych może zaistnieć konieczność uzupełnienia zabiegu przez wypełnienie zmarszczek kwasem hialuronowym (np. Dethail, Juvederm, Restylane itp.). Może być łączony również z innymi metodami liftingu twarzy.
Toksyna botulinowa jest szeroko stosowana w usuwaniu zmarszczek:
– między brwiami (zmarszczki “lwie”, okolica gładzizny czoła)
– poprzecznych czoła
– wokół oczu (kurze łapki)
– innych: powieki dolnej, wokół ust, na brodzie, szyi
W dermatologii, obok zastosowania botoxu do wygładzania zmarszczek, stosuje się go do leczenia nadpotliwości dłoni, stóp i pach. Zastrzyki z toksyny botulinowej zaleca się również w leczeniu schorzeń związanych z kurczami mięśni i tikami, w leczeniu spastyczności u dzieci z porażeniem mózgowym, w okulistyce do leczenia zeza i kurczu powiek. Botox może też uwolnić nas od bólów głowy – podany w odpowiednią okolicę czoła i karku leczy migrenę.
Przebieg zabiegu
Toksyna botulinowa jest wstrzykiwany przy użyciu jednorazowej strzykawki zaopatrzonej w bardzo cienką igłę. Małą ilość preparatu precyzyjnie wstrzykuje się w kilka miejsc na twarzy. Zabieg trwa krótko. W zależności od liczby leczonych miejsc (punkty iniekcji) zajmuje to około 15-20 minut. Ból związany ze wstrzykiwaniem jest minimalny. Zabieg nie wymaga znieczulenia miejscowego. Ze względu na komfort pacjenta czasami stosuje się znieczulenie kremem (np. EMLA) na około 1 godzinę przed zabiegiem.
Po zabiegu
Zmarszczki całkowicie lub częściowo likwidują się, wyraz twarzy staje się łagodniejszy, wygląda naturalnie, ogólna mimika zastaje zachowana. Dawka stosowana w celach kosmetycznych jest wielokrotnie niższa od dawki leczniczej i całkowicie bezpieczna. Jest dobierana indywidualnie w zależności od potrzeb.
Toksyna botulinowa zaczyna działać już po 1-2 dniach od momentu wstrzyknięcia. Natomiast pełny efekt terapeutyczny jest widoczny po tygodniu. Efekt po zabiegu utrzymuje się średnio 3-6 miesięcy. Zależy to od indywidualnych cech organizmu.
Po tym okresie mimika twarzy stopniowo powraca. Po całkowitym wygaśnięciu działania toksyny botulinowej, zabieg należy powtórzyć. Jeżeli z różnych powodów pacjentka nie może poddać się kolejnym zabiegom to i tak jej skóra na tym skorzysta. Twarz już po jednokrotnym zabiegu – czyli około półrocznym okresie działania toksyny botulinowej, wygląda młodziej, jest bardziej wypoczęta. Niejednokrotnie zmarszczki ulegają spłyceniu. Jest to wynik dodatkowego działania botoxu, polegający na tym, że gdy przez pół roku nie wykonujemy ruchów marszczących czoło czy ruchów odpowiedzialnych za „kurze łapki” skóra odpoczywa, więc po ustaniu działania botoxu i tak wygląda młodziej. Inwestujemy w ten sposób w przyszłość dając skórze pół roku odpoczynku.
Terapia toksyną botulinową w celach estetycznych jest stosunkowo prosta, jest wykonywana w warunkach ambulatoryjnych, nie wymaga żadnych szczegółowych badań diagnostycznych i bezpośrednio po jej zakończeniu pacjent może powrócić do swoich codziennych aktywności.
Przeciwskazania
1) bezwzględne:
– zaburzenia przewodnictwa nerwowo-mięśniowego (miastenia gravis, zespół Lamberta Eatona)
– nadwrażliwość na składniki preparatu (albuminy ludzkie)
– stosowanie następujących leków lub okres do 1 tygodnia od ich odstawienia:
aminoglikozydy (streptomycyna, gentamycyna, amikacyna, kanamycyna itp.)
aminochinolony (chlorochina, hydroksychlorochina)
D-penicylamina (Cuprenil)
cyklosporyna
tubokuraryna, pankuronium, galamina
sukcynylocholina
linkomycyna, tetracyklina, polimyksyna
– miejscowe infekcje skóry
– ciąża, okres laktacji
2) względne:
– zaburzenia krzepnięcia
– stosowanie leków antykoagulacyjnych (np. aspiryna)
Działania niepożądane
– ból w momencie iniekcji
– małe krwiaki, które mogą powstać w miejscu wstrzyknięcia jeżeli igła natrafi na niewielkie naczynie
– zbytnie obniżenie brwi lub zbyt duże uniesienie w przypadku leczenia zmarszczek czołowych
– mały, przejściowy obrzęk z pojawieniem się delikatnego mrowienia w miejscu iniekcji
– nadmierne zwiotczenie mięśni (opadanie powieki, opadanie kącika ust)
– ból głowy, ustępujący po zastosowaniu preparatu przeciwbólowego
Uwaga: Reakcje te mają charakter przemijający, większość z nich ustępuje na ogół po kilku dniach. Efekt nadmiernego zwiotczenia mięśni może utrzymywać się 2-6 tygodni.
Nie istnieje ryzyko żadnych blizn bądź uszkodzeń, a miejsce wstrzyknięcia jest niewidoczne. Ryzyko wystąpienia działań niepożądanych zależy od mięśnia, do którego podaje się preparat i powinno być szczegółowo omówione z lekarzem przed wykonaniem zabiegu.
Postępowanie po zabiegu
– w ciągu 0,5-1 godz. ćwiczyć mięśnie mimiczne w miejscach wkłucia
– unikać masażu w miejscach wstrzyknięć
– w ciągu 4 godz. po zabiegu nie pochylać głowy do dołu (np przy zawiązywaniu butów czy też podczas snu)